- Кæнгæ ‘фсымæртæ
-
Кæнга ‘фсымæртæ – аразгæ хæстæгдзинады хуыз, ивгъуыд заманты арæх æмбæлдис. Ацы æгъдаумæ гæсгæ-иу дыууæ мыггагæй, хатгай та алы адæмыхæттытæй чи уыдис, ахæм нæлгоймæгтæ кæрæдзиимæ ныффидар кодтой тугхæстæгдзинады æмсæр ахастдзинæдтæ. Æфсымæртæ скæныны размæ-иу фидæны æфсымæрты царды æрцыдис исты тынг диссаджы цаутæ. Кæнга ‘фсымæртæ ахастдзинæдтæ фидаргæнгæйæ-иу фидæны æфсымæртæ ард бахордтой, кæрæдзиуыл иузæрдион æмæ æнувыд кæй уыдзысты (кæнгæ ‘фсымæр æрдхорд дæр уымæн хуыйны), æххæстгонд дзы цыдысты алыхуызон æгъдæуттæ бæрæг фæткмæ гæсгæ; фыццадæыдæр-иу фидæны æфсымæртæ символикон æгъдауæй сæ туг сæмхæццæ кодтой æмæ банызтой, баивтой-иу сæ хæцæнгæрзтæ. Дыгуры-иу кæнга ‘фсымæртæ скæныны фæндон чи бахаста, уый-иу йæ кæнга ‘фсымæрæн балæвар кодтаид саргъы бæх æд саргъ, хуыдтой йæ бæхлæвар æрдхордæн. Æхæм ахастдзинæдтæ кæнгæ æфсымæртыл æвæрдтой тугхæстæджыты хæстæ, суанг ма туг исыны хъуыддаджы архайыны хæс дæр. Ирон зондахасты кæнгæ ‘фсымæрты ахастдзинæдтæ нымад уыдысты уæлфæдзæхст хъуыддагыл æмæ сæ тугхæстæгдзинадæй уæлдæр æвæрдтой, ууыл дзурæг у ирон æмбисонд: «Кæнга ‘фсымæр æфсымæрæй зынаргъдæр у», стæй фольклорон æрмæг дæр.
Словарь по этнографии и мифологии осетин. 2014.